YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
SORU: 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ne zaman yürürlüğe girmiştir?
CEVAP: 28/7/2016 tarihinde TBMM’de kabul edilerek yasalaşan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu 13/8/2016 tarih ve 29800 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kanunun 27. Maddesinin 7. fıkrası ile 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
SORU: 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun amacı nedir?
CEVAP: 6735 sayılı Kanunun amacı; uluslararası işgücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi ile yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esasları, yetki ve sorumlulukları ve uluslararası işgücü alanındaki hak ve yükümlülükleri düzenlemektir.
SORU: 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kimleri kapsamaktadır?
CEVAP: 6735 sayılı Bu Kanun; Türkiye’de çalışmak için başvuruda bulunan veya çalışan, bir işveren yanında mesleki eğitim görmek üzere başvuruda bulunan veya görmekte olan, staj yapmak üzere başvuruda bulunan veya staj yapan yabancılar ile Türkiye’de geçici nitelikte hizmet sunumu amacıyla bulunan sınırötesi hizmet sunucusu yabancıları ve yabancı çalıştıran veya çalıştırmak üzere başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
SORU: Yabancıların çalışma izinleri hangi makam tarafından verilir?
CEVAP:4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, Türkiye’de yabancılara çalışma izni vermeye yetkili merci Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır.
SORU: Çalışma İzin Başvurusu Nasıl Yapılır:
CEVAP: Çalışma izin başvuruları yabancı şahısları çalıştırmak isteyen işveren, kişi veya kuruluşlarca yapılmaktadır. Başvuruların usul ve esasları Bakanlığımız internet sitesinde detaylı olarak yer almakta olup, çeşitli sektörler itibarıyla ayrı ayrı hazırlanmış başvuru kılavuzlarımız da sitede yer almaktadır.
1-Yurtdışından: Yabancılar, yurt dışından çalışma izni için ilk başvurularını, uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Bu başvuru esnasında Türkiye’deki işverenle imzalanmış iş sözleşmesini (veya atama/görevlendirme yazısını) temsilciliğe ibraz ederler. Başvurunun kabulü halinde temsilcilik tarafından yabancı şahsa bir referans numarası verilir. Türkiye’de bulunan işveren veya işveren vekili PTT’den e-devlet şifresi alarak, söz konusu referans numarası ile sisteme girerek çalışma izin başvurusunda bulunur. Dış temsilciliğimiz kanalıyla yapılan başvurularda, temsilciliğimize yapılan başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere internet üzerinden elektronik çalışma izin başvurusunu yapması ve yine aynı 10 işgünü içinde gerekli belgeleri Bakanlığımıza ulaştırması zorunludur. Yabancının Türkiye’de bulunmaması nedeniyle tarafların ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin de ayrıca gönderilmesi gerekmektedir.
2-Yurtiçinden: Türkiye’de ön lisans ve lisans öğrenimi için verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe istinaden en az “altı ay” süreli ikamet izni almış ve iznin süresi sona ermemiş olan yabancılar için ilgili işverenler başvurularını yurt içinden (Ayrıca ilgili T.C. dış temsilciliğine başvuruya gerek kalmaksızın) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapabilirler. İnternet üzerinden online olarak yapılacak çalışma izin başvurusunun tamamlanmasının ardından imzalanacak Başvuru Formu ve dilekçenin 6 işgünü içinde Bakanlığımıza teslimi zorunludur.
SORU: Çalışma izin başvurularının değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması nasıl yürütülmektedir?
CEVAP: Çalışma izni başvurusu sonuçlanan yabancılara ilişkin Bakanlığımız kararı (İzin veya ret) ilgili işverene e-posta yoluyla bildirilir. Yurtdışından yapılan başvurularda sonuç, ilgili dış temsilciliğimize de online olarak ayrıca bildirilir. Çalışma izni verilmesi halinde, yabancının başvuru yaptığı dış temsilciliğimize giderek çalışma ve ikamet izin harçları ile vize harcını ödemesi gerekmektedir. Dış temsilciliğimizce yabancı şahsın pasaportuna vize etiketi yapıştırılması sonrasında şahıs Türkiye’ye giriş yapabilir. Söz konusu harçlar ödenmeksizin yurda giriş yapan yabancıların çalışma izinleri geçerlilik kazanmamaktadır. Düzenlenen çalışma izni kartı PTT Kargo ile işveren adresine ulaştırılmaktadır.
SORU: Çalışma izin taleplerinin reddedilmesi halinde itiraz merci neresidir?
CEVAP: Çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar sistem üzerinden online olarak yapılmakta olup, itiraza ilişkin açıklamalı dilekçe ve belgelerin sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İtirazın Bakanlığımızca reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.
SORU: Çalışma izin talebimiz reddedildi, yeniden başvuru yapabilir miyiz?
CEVAP: Çalışma izin talebi reddedilen yabancılar için yeniden çalışma izin başvurusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
SORU: Süreli çalışma izni nedir? (6735 sayılı Kanun Md. 10/1-2)
CEVAP: Çalışma izin başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni verilir.
Yapılacak çalışma izni uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilir. Ancak, farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular bu maddenin birinci fıkrası kapsamında değerlendirilir.
SORU: Süresiz çalışma izni nedir? (6735 sayılı Kanun Md. 10/3-4)
CEVAP: Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamaz.
Süresiz çalışma izni olan yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancı, özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancının seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü yoktur.
SORU: Bağımsız çalışma izni nedir? (6735 sayılı Kanun Md. 10/6-8)
CEVAP: Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir.
Bağımsız çalışma izninin uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar dikkate alınır.
Bağımsız çalışma izni, süreli olarak düzenlenir.
SORU: Çalışma izinleri nasıl uzatılır?
CEVAP: Bakanlığımızca verilmiş bir çalışma izninin süresinin uzatılabilmesi için; mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan süre uzatım başvuruları işleme alınmaz.
Çalışma izninin uzatılması talebi ilk başvuruda olduğu gibi elektronik ortamda yapılır ve ardından başvuru formu yabancı ve işveren tarafından kağıt ortamında imzalanarak altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığımıza teslim edilir.
SORU: Çalışma izni uzatma başvurusunun sonuçlanmasına kadar geçen süreçte yabancı şahıs çalışmaya devam edebilir mi?
CEVAP: Çalışma izni uzatma başvurusu bulunan yabancılar, çalışma izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren kırkbeş günü geçmemek ve yaptığı işin mahiyeti değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekte çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder.
SORU: Çalışma izinleri için harç ve değerli kağıt bedeli ödenecek midir?
CEVAP: 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince yabancılara verilecek çalışma izin belgeleri harca tabidir. Çalışma izin talebinin Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde verilecek izin süresine göre çalışma izni harcı yatırılması gerekmektedir. Harç tutarları, her yıl yeniden değerleme oranı temel alınarak belirlenmekte ve Resmi Gazetede yayımlanmaktadır. Harç miktarları ve yatırılacak Banka şubelerine ilişkin bilgiler internet sitemizde yer almaktadır.
Değerli kağıt bedeli : 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun 27. Maddesinin (2). fıkrası ile 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanununda yapılan değişiklik ile Bakanlığımızca düzenlenmekte olan çalışma izin belgeleri değerli kağıt olarak sayılmıştır.
Bu nedenle Bakanlığımızca, düzenlenecek her bir çalışma izni ve çalışma izni muafiyetinden (2016 yılı için 58,50 TL) değerli kağıt bedeli alınmaktadır.
SORU: Çalışma izinlerinden İkamet izin harcı alınmakta mıdır?
CEVAP: 6735 sayılı Kanunla 492 sayılı Harçlar Kanunun 88. maddesinde yapılan düzenleme ile çalışma izinleri ve çalışma izni muafiyetleri ikamet izin harcından muaf tutulmuştur.
SORU: Çalışma izin harçları ve değerli kağıt bedelini nasıl ödeyeceğiz?
CEVAP: Yurtiçinden yapılan çalışma izin (süre uzatımları dahil) başvurularında, talebi Bakanlığımızca uygun bulunan yabancılar için çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedelinin ayrı ayrı yatırılması zorunludur. Bakanlığımızdan tarafınıza bu miktarları belirtir mesaj gelmeden ödeme yapılmaması rica olunur.
Harç ve değerli kağıt bedelleri sadece internet sitemizde belirtilen Bankaların şubelerine yatırılabilmektedir. Yapılan ödemeler online sistem üzerinden Bakanlığımızca görülmekte olduğundan, ödeme yapıldığında (çok istisnai haller dışında) Bakanlığımıza ayrıca makbuz ibrazına gerek bulunulmamaktadır.
Yurtdışından yapılan başvurularda çalışma izni harcı ve değerli kağıt bedeli çalışma vizesi alınırken yabancı şahıs tarafından ilgili dış temsilciliğimize yatırılmaktadır.
SORU: İzin alarak Türk vatandaşlığından çıkmış ve Mavi Kart almaya hak kazanmış bulunanlar çalışma izni almak zorunda mıdır?
CEVAP: 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28’inci maddesi çerçevesinde Mavi Kart almış olanlar veya almaya hak kazananlar, yapılacak mesleğin icrasına ilişkin olarak ulusal mevzuatımızdaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve özel kanunlarda yer alan hususlar saklı kalmak koşuluyla, 6735 sayılı Kanun hükümleri gereğince Bakanlığımızdan çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır. Ayrıca bu kapsamda bulunanların çalışma izin talepleri de Bakanlığımızca karşılanmamaktadır.
SORU: Yabancı çalışma izinlerini denetleme görevi kime verilmiştir?
CEVAP: Kanunun denetlemeye ilişkin 23. maddesi gereğince: Bu Kanun kapsamındaki yabancıların ve işverenlerin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri Bakanlık iş müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri ve sosyal güvenlik denetmenleri tarafından denetlenir. Bu Kanun gereğince yapılacak teftiş, denetim ve soruşturmalar, uygulamakla yükümlü olunan mevzuatın teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre yapılır ve bu hükümlere göre ilgili yaptırımlar uygulanır.
Kamu idarelerinin denetim elemanları ile kolluk kuvvetlerinin, kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerini tespit etmeleri hâlinde, durum Bakanlığımıza bildirilir.
Birinci fıkraya göre yapılan denetimler ve ikinci fıkraya göre yapılan bildirimler üzerine, gönderilen tutanaklara ve denetim raporlarına göre, bu Kanunda yer alan idari yaptırımlar Çalışma ve İş Kurumu il müdürünce uygulanır.
SORU: izinsiz çalıştığı tespit edilen yabancılar ve işverenleri hakkında hangi işlemler uygulanır?
CEVAP: Çalışma izni olmaksızın çalıştığı tespit edilen yabancılar ve işverenleri hakkında idari para cezası uygulanmaktadır.
Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.
İzinsiz çalışmanın tekrarı hâlinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanmaktadır.
Çalışma izni bulunmadan çalıştığı tespit edilen yabancılar sınır dışı edilmek üzere İçişleri Bakanlığına bildirilir.
İzinsiz çalıştığı belirlenen yabancıların Türkiye’ye girişi, pasaport, vize ve ikamet izni konuları tetkik edilerek, durumları yasal olmayanların sınırdışı işlemleri Göç İdaresi makamlarınca yürütülmektedir.
SORU: Ülkemizde çalışacak yabancılar her türlü mesleği icra etme hakkına sahip midir?
CEVAP: Ülkemizde bazı meslek ve görevler ilgili kanunlarla sadece Türk vatandaşlarına hasredilmiş olup, bu meslek ve görevlerde yabancılara çalışma izni verilememektedir.
Nitekim 6735 sayılı Kanunun 9/ç maddesinde; Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan çalışma izin başvurularının reddedileceği öngörülmüştür.
Yabancılara çalışma izni verilemeyen meslek ve görevler Bakanlığımız internet sitesinde güncel olarak yayımlanmaktadır.
SORU : Çalışma izni verilen yabancıların sosyal güvenlik kaydı nasıl yapılacaktır?
CEVAP: Yurtiçinden yapılan başvurularda başvurunun onaylanmasının müteakip 30 gün içinde, yurtdışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalı girişinin (En az Bakanlığımıza beyan edilmiş ücret üzerinden) yapılması zorunludur.
SORU : Hangi yabancılar için Türkiye’de ayrıca sosyal güvenlik primi ödenmeyecektir?
CEVAP: Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda bulunan yabancılardan sigorta primlerinin kendi ülkesinde ödenmeye devam ettiğini kanıtlayanlar, Sözleşmelerde öngörülen süreler kadar Türkiye’de sosyal güvenlik yükümlülüklerinden muaftırlar.
SORU: Yabancı adına çalışma izni düzenlenmesini müteakip 6735 sayılı Kanunun 22. maddesi uyarınca yerine getirilecek bildirim yükümlülükleri nelerdir?
CEVAP: Yabancı çalıştıran işverenler ile süresiz veya bağımsız çalışma izni bulunan yabancılar, çalışma izninin başlaması ve sona ermesi durumu ile çalışma izninin iptalini gerektirecek hâlleri on beş gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
Burada belirtilen bildirim yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyen süresiz veya bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için ayrı ayrı idarî para cezası verilir.
SORU : Ev hizmetlerinde hangi hallerde yabancı çalıştırılmasına izin veriliyor, koşulları nelerdir?
CEVAP: Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu personel çalıştırmak üzere yapılan çalışma izni başvuruları Bakanlığımızca titizlikle değerlendirilmekte olup, bu alandaki istismarların önlenmesi ve izin verilen yabancıların güvenliği açısından uygulama aşağıda belirtilen şekilde yürütülmektedir.
Yaşlı ve hasta bakımı ile küçük çocuğu bulunanlar dışında konutlarda yabancı personele çalışma izni verilmemektedir.
Bakım gerektirecek hastalığının bulunduğunun sağlık raporu ile kanıtlanması zorunludur.
Ciddi bakım gerektiren haller dışında erkek yabancılara konutlarda çalışma izni verilmemektedir.
Başvuruların usul ve esasları Bakanlığımız (www.calismaizni.gov.tr) internet sitesinde detaylı olarak yer almaktadır:
SORU : Yabancıyım çalışma izni almak istiyorum, nasıl başvuru yapabilirim?
CEVAP: Yabancılara çalışma izinleri bir işyeri veya işletme üzerinden verilebilmekte olup, çalışma izin başvurularının bir işverenlik üzerinden yapılması gerekmektedir.
SORU : Başka bir işyerinde çalışma izni bulunan bir yabancıyı kendi şirketimizde çalıştırabilir miyiz?
CEVAP: Yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya konutta çalışmak üzere verilmekte olup, yabancının bu işyerinden ayrılması halinde izin geçerliliğini yitirmektedir. Bir işverenin yanında çalışma izni bulunan bir yabancının aynı izinle başka bir işyerinde çalışabilmesi mümkün bulunmadığından, yeni işvereninin Bakanlığımıza çalışma izin başvurusunda bulunarak kendi işyerinde çalıştırmak üzere yeni bir çalışma izni alması gerekmektedir. Yeni işverenin bu yabancıya ilişkin çalışma izin talebinin Bakanlığımızca olumlu değerlendirilmesi halinde önceki çalışma izni iptal edilir.
SORU : Çalışma izni aldığımız yabancı şahsın işe başlamaması veya başladıktan sonra işten ayrılması halinde çalışma izni iptal işlemi nasıl yapılacaktır?
CEVAP: Bakanlığımızca verilmiş bulunan çalışma izinlerinin iptal edilmesine ilişkin işveren başvuruları internetten sistem üzerinden yapılacaktır. İptal talebi işveren veya vekili tarafından imzalanmış dilekçenin (dilekçede ayrılış tarihi ve nedeni mutlaka belirtilecektir.) pdf. belgesi olarak sisteme yüklenmesi halinde işleme alınacaktır. İptal Başvuruları e-devlet şifresi ile sisteme girilerek; Başvuru İşlemleri menüsü Başvuru Takip seçeneği, Başvuru Durum Görüntüle – İzin İptal Talebi” butonuna tıklanarak yürütülecektir. Sisteme yüklenen dilekçe ayrıca kağıt ortamında Bakanlığımıza gönderilmeyecektir.
SORU : E-devlet kapısı üzerinden yapılan Online çalışma izin başvurusunun ardından gerekli form ve belgeleri Bakanlığınıza göndermek için süremiz kaç gündür?
CEVAP: Yurtiçinden Bakanlığımıza yapılacak çalışma izin başvurularının elektronik ortamda yapılması ve kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte elektronik başvurunun tamamlanmasını takip eden altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığımıza ulaştırılması gerekmektedir.
Dış temsilciliğimiz kanalıyla yapılan başvurularda ise; temsilciliğimize yapılan başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işveren kurumun söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere e-devlet kapısı üzerinden online çalışma izin başvurusu yapması ve yine aynı 10 işgünü içinde gerekli evrakları Bakanlığımıza ulaştırması gerekmektedir.
SORU : Yabancı yurtdışından başvurusunu yaptı, sisteme girmek için 10 iş günü süreyi geçirdik, ne yapmalıyız?
CEVAP: Bu durumda yurtdışı başvurusunun yenilenmesi, yeni bir referans numarası alınması ve izleyen 10 işgünü içinde elektronik başvurunun yapılarak ıslak imzalı evrakların Bakanlığımıza ulaştırılması gerekmektedir. Ancak önceki yurtdışı başvuru tarihinden itibaren 30 gün geçmeden yeni bir yurtdışı başvurusu yapılamamaktadır.
SORU: Turistik vize ile ülkemizde bulunan bir yabancı için yurtiçinden çalışma izin başvurusu yapabilir miyiz?
CEVAP: Turistik vize ile ülkemizde bulunan yabancılar için yurtiçinden başvuru yapılamamaktadır. Sadece ön lisans ve lisans öğrenimi amacıyla verilenler hariç, sadece toplam süresi en az 6 ay olan ve geçerliliği sona ermemiş ikamet izni bulunan yabancılar için yurtiçi başvuru yapılabilmektedir.
SORU : Bir yabancı çalıştırmak için 5 Türk vatandaşı çalıştırılması zorunlu mudur?
CEVAP: 4817 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 13’üncü maddesine dayanılarak Bakanlığımızca değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Buna göre, çalışma izni talep edilen işyerinde her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur.
SORU : Yabancı şirket ortağı için çalışma izin başvuru yapıyoruz, 5 Türk vatandaşı istihdamı şartını sağlamamız zorunlu mudur?
CEVAP:Çalışma izni değerlendirme kriterlerine göre, çalışma izni talep edilen işyerinde her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır.
SORU:Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olanlar Türk vatandaşı istihdamında dikkate alınır mı?
CEVAP: Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan ve adlarına SGK’ya prim yatırılan vatandaşlarımız Türk vatandaşı istihdamında dikkate alınırlar.
SORU: Turizm sektöründe çalışan bir işyeriyiz, 5 Türk vatandaşı istihdamı şartını sağlamamız zorunlu mudur?
CEVAP: 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 18. maddesi gereğince; turizm işletmelerinde çalıştırılan yabancı personelin miktarı toplam personelin % 10’unu geçememektedir. Bu oran Kültür ve Turizm Bakanlığınca % 20’ye kadar artırılabilmektedir. Dolayısıyla çalışma izni talep edilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur.
SORU : Doğrudan yabancı yatırım şartlarına uymaktayız, 5 Türk vatandaşı istihdamı şartı bizim için de sağlanmalı mıdır?
CEVAP: Özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlar kriterlerini karşılayan işletmelerde kilit personel konumundaki ilk yabancının çalışma izin talebi değerlendirilirken 5 Türk vatandaşı istihdamı aranılmamaktadır.
SORU: Yabancıya ödeyeceğimiz ücretler hakkında bilgi alabilir miyim?
CEVAP: Çalışma izni talep edilen yabancılara yapacakları meslek ve görevlere uygun olarak minimum ücret seviyeleri belirlenmiştir. Söz konusu ücretler Bakanlığımız internet sitesinde yer alan Değerlendirme Kriterlerinin 5. maddesinde belirtilmektedir. Yabancılara ilişkin sosyal güvenlik prim ödemelerinin de bu miktarın altında olmaması gerekmektedir.
SORU: Yabancı uyruklu doktorum. Türkiye’de doktor olarak çalışabilir miyim?
CEVAP: 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yabancı doktorların Türkiye’de çalışabilmelerine imkan sağlanmış olup, yabancı uyruklu doktor istihdam edecek özel sağlık kuruluşları Sağlık Bakanlığından (İl Sağlık Md.) almış olduğu ön izin (mesleki yeterlilik) belgesi ile birlikte Bakanlığımıza çalışma izin başvuru yapmakta ve talebi uygun bulunanlara çalışma izni düzenlenmektedir. Çalışma izni istenilen yabancının yurtdışındaki tıp fakültelerinden mezun olması halinde diploma denklik belgesi ibrazı zorunludur.
SORU: Yabancıyım, Türkiye’ de bir üniversitede öğrenciyim, okuduğum bölümden kaynaklı zorunlu stajım var, bunun için çalışma izni alınması gerekiyor mu?
CEVAP: Üniversite eğitimi gereği yapılması zorunluluk arz eden stajlar için çalışma izni alınmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak bu durumda ilgili Üniversite veya Fakülteden alınacak konuya ilişkin resmi bir yazının bulunması gerekmektedir.
SORU :Yabancı uyruklu şirket ortakları ve yönetim kurulu üyelerinin çalışma izni alması gerekmekte midir?
CEVAP: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan;
– Limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü,
– Anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi,
– Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı,
olan yabancılar çalışma izni alarak çalışabilirler.
6102 sayılı Kanuna göre kurulmuş;
– Anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyesi,
– Diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortağı,
çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilir.
SORU: Bir yabancıyı part-time (kısmi süreli) çalıştırmak istiyoruz. Nasıl bir yol izlemeliyiz?
CEVAP: Çalışma izni alınan yabancılar için Bakanlığımıza beyan edilen ücret üzerinden sosyal güvenlik primlerinin tam olarak ödenmesi gerekmektedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesi koşuluyla yabancılar part-time (kısmi süreli) çalışabilirler.
SORU: Çalışma izni olan bir yabancının işyerinin unvanının veya adresinin değişmesi durumunda çalışma izni iptal edilir mi?
CEVAP: İşyerinin ticaret unvanının değişmesi veya işyerinin başka bir adrese nakli halinde durumun resmi makamlardan (Ticaret odası gibi) alınmış belgelerle kanıtlanması koşuluyla çalışma izninde Bakanlığımızca gerekli değişiklik yapılabilmektedir.
SORU: İşyerimde yabancı çalıştıracağım, sistem bana SSK sicil numarası soruyor, SSK sicil numarasını girdiğimde, numaranın 26 haneli olacağı şeklinde uyarı alıyorum, bizim SSK sicil numaramız 23 haneden oluşuyor, ne yapmalıyım?
CEVAP: İşyerinin ana işveren durumunda olması halinde son 23 haneyi takip eden son 3 hane 000 olarak girilecektir. Alt işveren durumlarında bu numara ilgili SGK müdürlüğünden öğrenilebilmektedir.
SORU: Konutumda ihtiyaca binaen yabancı çalıştırmak istiyorum, kullanıcı bilgilerini doldururken sermaye bilgilerim soruluyor, buraya tutar olarak ne yazmalıyım?
CEVAP: Ev hizmetlerinde başvuruyu yapan kişi işverenin kendisi ise, yani yabancıyı çalıştıracak işverenin kendi e-devlet şifresi ile başvuru yapılıyorsa ( ki bu durumda hane halkı butonu seçilmelidir) başvuru esnasında “sermaye bilgileri” sekmesi doldurulacak alan olarak kişinin karşısına çıkmamaktadır. Ancak, işveren adına 3. bir kişinin e-devlet şifresi ile kullanıcı sıfatı ile başvuru yapılıyorsa yani “hane halkı” değil de “DİĞER” butonu seçilmişse “sermaye bilgileri” sekmesindeki tutarlar sıfır olarak yazılıp bu sekmenin geçilmesi gerekmektedir.
SORU:Kayıt işlemlerimi tamamladım, “e-mail gelecek” dediler fakat bana e-mail gelmedi, ne yapmalıyım?
CEVAP: Kullanıcı kayıt işlemi tamamlandıktan sonra bildirilen mail adresine kullanıcı kaydının oluşturulduğuna dair bilgi mesajı gönderilmektedir. Bu mesaj alındıktan sonra yeniden sisteme girilmesi ve yabancının ve işverenin bilgileri girilerek başvurunun tamamlanması gerekmektedir. Kullanıcı hesabı oluşturulurken verilen mail adresi yanlış ise, sisteme yeniden girilip bu adres değiştirilebilir. Gelen bilgi mesajı zaman zaman bilgisayarlarca gereksiz (spam) olarak algılanabilmektedir. Bu durumda başvuru sahibinin “Gereksiz Mailler” kutusunu da kontrol etmesi gerekmektedir.
SORU: Sistemde yabancı hakkında bilmediğim bir çok soru var. Hepsini doldurmak zorunda mıyım?
CEVAP: Doldurulması zorunlu alanlar yıldız (*) işareti ile belirlenmiştir. Ancak, örneğin yabancının beraberinde getireceği kişinin olmadığı bildirilmiş iken, sonradan getireceği yabancı için oturma izni alınmasında sorun yaşanabilmektedir. Bu nedenle mümkün olduğunca yabancı ile temasta olunarak bilgilerin eksiksiz doldurulması gerekmektedir.
SORU: İstenilen belgelerin hangilerini sisteme yükleyip hangilerini kuruma göndermem gerekiyor?
CEVAP: Başvuru tamamla butonuna basılması halinde kişinin karşısına gelen metinde hangi belgelerin kağıt ortamında ayrıca gönderilmesi gerektiği bilgisi yer almaktadır. Kişi bu metni okuyup “onaylıyorum” butonunu tıkladığında bu bilgiye de sahip olacaktır.
SORU: Yabancı Çalıştıracak İşveren Başvuru Dilekçesi içinde “Barkot (ID) numarası” diye bir numara var bu numaraya nasıl ulaşabilirim?
CEVAP: Başvuru ID numarası, Kullanıcı Hesabı açıldıktan sonraki aşamada elektronik başvuruya başlanıldığında sistem tarafından otomatik olarak üretilmektedir. Dilekçede yer alan bu kısım başvuru tamamlandıktan sonra elle de doldurulabilir. Altı (6) haneli bu numara, başvurunun tamamlanmasını müteakip yazıcıdan çıktı alınan “Yabancı Personel Başvuru Formu”nun baş kısmındaki barkodun üzerinde de yer almaktadır.
SORU: Çalışma izin kartının takibini nasıl yapabiliriz.:
CEVAP: Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancılara düzenlenen çalışma izin kartları PTT Kargo aracılığıyla işveren adresine gönderilmekte olup, elden teslim edilememektedir. Gönderinin nerede olduğu internet üzerinden PTT Kargo Takipadresinden sorgulanabilmektedir. Barkod numarası hanesine 2680040 rakamından sonra Bakanlığımıza yaptığınız 6 rakamlı Başvuru ID numarası yazılmalıdır. (Örnek: Başvuru ID:654321 olan bir gönderi için barkod numarası:2680040654321 olacaktır.)
Yabancı adına düzenlenerek gönderilen ancak alıcısına teslim edilemeyen çalışma izin kartları PTT Kargo tarafından Bakanlığımıza iade edilmektedir. İade edilen kartların yeniden talep edilmesi halinde, işveren veya yasal vekilinin yazılı olarak Bakanlığımıza başvurması gerekmekte olup, talebin Bakanlığımızca uygun bulunması halinde Çalışma İzin Kartı yeniden gönderilmektedir.
SORU: Çalışma izni alan yabancıların ikamet ettiği konuta ilişkin adres bildirimi nasıl yapılacak?
CEVAP: 6458 sayılı Kanun 26. maddesi uyarınca çalışma izni verilen yabancılar Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar. Bunun için ilçe nüfus müdürlüklerine başvuru yapılacaktır.
SORU: Uluslararası koruma (sığınma) başvuru sahipleri çalışma izni için başvuru yapabilirler mi?:
CEVAP: Uluslararası koruma (sığınma) başvuru sahibi yabancılar ile şartlı mülteci statüsü alan yabancılar için uluslararası koruma başvurusu tarihinden altı ay sonra (6458 sayılı Kanun md. 89-4/a) bu kişileri çalıştırmak isteyen işverenler tarafından Bakanlığımıza çalışma izni için başvurusu yapılabilir. Bu kapsamdaki yabancıların ikamet izni aldıkları iller dışındaki çalışma izin talepleri İçişleri Bakanlığının görüşü alındıktan sonra sonuçlandırılmaktadır.
SORU: Çalışma izni verilirken pasaport süresi dikkate alınmakta mıdır?
CEVAP: 6458 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca, Bakanlığımızca talebi uygun bulunan yabancılara verilecek çalışma izinleri pasaport bitim tarihinden altmış gün önceki tarihi aşmayacak şekilde düzenlenmektedir. Ayrıca çalışma izni başvuru tarihi itibariyle altmış günden az süreli pasaport ve pasaport yerine geçen belgeyle yapılan çalışma izin başvuruları işleme alınmamaktadır.
SORU: Suriye uyruklu yabancılar için çalışma izin başvurusu yapılabilmekte midir?
CEVAP: Ülkelerindeki iç karışıklık nedeniyle Türkiye’ye gelmiş ve Göç İdaresi makamlarından alınmış en az altı ay süreli ve geçerliliği sona ermemiş ikamet izni veya Geçici Koruma kapsamında bulunan Suriye vatandaşlarını istihdam etmek isteyen işverenlerimiz internet sitemizde belirtilen usul ve esaslara göre Bakanlığımıza çalışma izin başvurusu yapabilirler.
YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ OTOMASYON SİSTEMİ
SIK SORULAN SORULAR
SORU: Çıktı alamıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Çıktı alabilmeniz için “açılır pencere engellendi” uyarısına dikkat etmeniz gerekir. Bu uyarı çıktığında “bu siteden açılır pencerelere her zaman izin ver” seçeneği seçilmelidir.
SORU: İşveren belgelerimi güncelleyemiyorum. Eski işveren belgelerim yerine yenisini yüklemek istiyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Eğer daha önceden tamamlanmış bir başvurunuz var ise işveren belgelerinizi güncelleyemez, değiştiremez, üstüne belge yükleyemezsiniz. Başvurunuzu mevcut belgeleriniz ile tamamlayın ve Bakanlığımıza iletme aşamasında dosyanıza ekleyeceğiniz bir dilekçe ile hangi belgeleri güncellemek istediğinizi belirtin. Başvurunuzu değerlendirecek uzman size bu belgeleri eksik belge olarak açacaktır.
SORU: Kurumsal ağdan sisteme bağlanmaya çalıştığımda beyaz bir sayfada takılı kalıyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Bilgi işlem biriminiz ile görüşüp 7007 portunun açılmasını istemelisiniz.
SORU: Vergi numarası ile giriş yapmak istiyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Şirket Türü “Diğer” olarak seçilmeli ve “Sorgula” butonuna basılmadan tüm bilgiler elle girilmelidir.
SORU: Önceki izin belge numarası ile sorgulama yaptığımda hata alıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Yabancı şahsa ait T.C. yabancı kimlik numarası ile sorgulama yapıp kişi bilgilerini elde etmişseniz işleminize devam edebilirsiniz.
SORU: Yabancının başvurduğu T.C. dış temsilciliği referans numarası vermedi. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Öncelikle dış temsilciliğimizin e-konsolosluk uygulamasına dâhil olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Eğer temsilcilik online sisteme dahil “çevrimiçi” bir merkez ise mutlaka referans numarası vermelidir. Çevrimdışı bir temsilcilik ise 1.sekmede ilgili temsilciliği seçip ileri ‘ye basarak işleminize devam ediniz.
SORU: T.C. dış temsilciliğince verilen referans numarası sistemdeki gibi değil. Ne yapmalıyım?
CEVAP: E-konsolosluk uygulamasına dâhil olan bir elçilik 2012-asdf1234-0101 (yıl-elçilik kodu-başvuru yapılan gün ay) şeklinde bir referans numarası üretir ve bunu başvuruyu yapan yabancıya bildirir. Çevrimiçi bir konsolosluk bu format dışında bir numara üretemez. Eğer referans numaranız bu formatta değilse temsilcilik ile irtibat kurunuz.
SORU: T.C. dış temsilciliğinden alınan referans numarası hata mesajı ve “Geçersiz web service” uyarısı alıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Referans numaranızın doğruluğunu yabancının başvuru yaptığı elçilikten onaylatınız. Elçiliğe ulaşamıyorsanız Dışişleri Bakanlığı Vize ve Konsolosluk Dairesinden de bilgi alınabilir.
SORU: Adres girerken veya güncellerken il ve ilçe seçiminden sonra mahalle açılmıyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Karşınıza çıkan seçeneklere sırası ile CEVAP vermelisiniz. İl, ilçe, bucak, belde/köy seçeneklerini adım adım doldurmadan mahalleyi açamazsınız.
SORU: Başvuruya başladım ve yabancının bilgilerini girdim fakat belge ve resim yükleyeceğim yerler gözükmüyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP: 5.sekmedeki “Diploma Bilgileri” alanını tamamen doldurduğunuzu kontrol ediniz. Ayrıca 7. sekmedeki “Görev” alanını seçtiğinize emin olunuz. Başvuruya ait belgeler bu iki alana bağlı olarak çıktığı için bu alanları doğru doldurduğunuza emin olunuz.
SORU: “Diğer Belgeler” başlığıyla açılan belge nedir?
CEVAP: Bu belge türü kullanıcıya bırakılmış olup, başvuru, işyeri veya yabancı şahıs hakkında Bakanlığa sunmak istediğiniz belge veya bilgileri bu kısma yükleyebilirsiniz. Eğer yükleyeceğiniz bir belge yok ise boş bir A4 kağıt tarayıp sekmeyi geçebilirsiniz.
SORU: Kişinin yapacağı görevi listede bulamıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Bulmak istediğiniz mesleği İŞKUR internet sitesinde bulunan Türk Meslekler Sözlüğünde arayın. Mesleği bulduysanız ayrıntılarından görev sınıflarına bakabilir ve aynı seçeneklerle otomasyonda bulabilirsiniz. Eğer girmek istediğiniz meslek burada yoksa İŞKUR ile iletişime geçip mesleği Türk Meslekler Sözlüğüne ekletmelisiniz.
SORU: İşveren veya başvuru güncelleme isteğinde bulundum ama cevap alamıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP: İşveren veya başvuru güncelleme isteğinde bulunabilmeniz için değerlendirme aşamasında bir başvurunuzun bulunması gerekir. Güncellemeniz yapılsa bile uzman veya sistem tarafından size bildirimde bulunulmaz. Kontrol ederek güncellemenin yapılıp yapılmadığını görebilirsiniz.
SORU: Başvurumu tamamladım fakat çıktıyı aldığımda girdiğim bilgilerde hata olduğunu fark ettim. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Belgelerinizi Bakanlığımıza ulaştırmadığınız sürece yapığınız başvurular hukuki açıdan bir değer kazanmaz. Bu yüzden Başvuru İşlemleri -> Yeni başvuru diyerek yeni bir başvuru yapınız.
SORU: Başvuruyu tamamla dediğimde “İŞKUR Cevap Dönmüyor” mesajı alıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP: İŞKUR servisi üzerindeki güncellemeden dolayı gün içinde çeşitli kesintiler yaşanabilmektedir. Bu kesintiler anlık olup 10-15 dakika sonra sistem aktif duruma geçer. Bu süre sonrasında yeniden deneyiniz.
SORU: Başvuruyu tamamla dediğimde ERROR 500 hatası alıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Başvuruyu yaparken zorunlu bir alanı boş bıraktığınız veya yanlış bilgi girişinde bulunduğunuz anlamına gelir. Bununla ilgili olarak tüm girişlerinizi kontrol etmelisiniz.
SORU: Resim yüklerken boyutlarla ilgili hata alıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP: www.calismaizni.gov.tr adresinde bulunan başvuru kılavuzlarında resmi nasıl düzenlemeniz gerektiği anlatılmaktadır. Lütfen kılavuzları inceleyiniz.
SORU: Çıktı al dediğimde sadece ilk sayfa yazdırılıyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP:Yaşadığınız sorun sistem kaynaklı değil bilgisayarınızın ayarları ile ilgili bir sorundur. Bilgisayarınızda yüklü olan tarayıcı (browser) veya yazıcınızın ayarlarının yapılması gerekir. Teknik bir kişiden yardım alınız. Ancak bu durumda Google Chrome kullanıyorsanız İnternet Explorer’ı da deneyebilirsiniz.
SORU: Çıktıyı renkli almak zorunda mıyım?
CEVAP: Hayır, çıktı siyah beyaz yazdırılabilir.
SORU: Başvurumu tamamladım ve belgelerimi Bakanlığınıza ilettim. Şimdi ne yapmalıyım?
CEVAP: Başvuru işlemleri menüsünden başvuru takip seçeneğini seçin ve başvurunuzun yanında bulunan “başvuru durum görüntüle” seçin. Başvurunuz üzerindeki yapılan işlemleri buradan takip edebilirsiniz. Veya ALO170 Bakanlık danışma hattından bilgi alabilirsiniz.
SORU: Eksik evrak yüklemem gerekiyor. Ne yapmalıyım?
CEVAP: Başvurunuzda tespit edilen eksik evrakları “Başvuru İşlemleri” menüsü Başvuru Takip seçeneğindeki Başvuru Durum Görüntüle seçeneğinden yükleyebilirsiniz. Eksik evrak yüklendikten sonra İşlemi Sonlandır butonuna da basarak işlemin tamamlanması gerekmektedir.