İşletmenize ait boş fatura ciltlerini kaybetmenin tehlikeleri

İŞLETMENİZE AİT FATURALARIN BAŞINIZA NE DERTLER AÇACAĞINI BİLİYOR MUSUNUZ?

İşletmenize ait faturaların sadece birer kâğıt değil, sizi ciddi vergisel ve adli risklerle baş başa bırakabilecek resmi bir belge olduğunun farkında mısınız?

Bu riskten ne kadar haberdar olduğunuzu anlamak için basit birkaç sorunun cevabını arayalım.

İşletmenize ait kaç cilt fatura bastırdınız? Hangi seri, hangi sıra numarasından başlayıp hangi numarada bitiyor?  Hangi seri numaralı faturalar kullanıldı, hangileri henüz boş.

Bu sorulara en az üç beş saat zaman harcamadan cevap veremiyorsanız taşıdığınız riski yeterince bilmiyor ya da önemsemiyorsunuz demektir.

Durumun vahametini bir örnekle açıklayalım.

Diyelim 1.000,00 TL paranız işletmenizde çalındı veya kayboldu. Uğradığınız zararı bilirsiniz. Kaybınız tamı tamına 1.000,00 Türk Lirasıdır.

Peki bir adet veya bir cilt faturanız kayboldu. Uğrayacağınız zarar nedir?  Sıfır lira mı?  Yoksa 1.000,00 Lira mıdır?  50.000,00 Lira veya 300,000,00 Lira da olabilir mi?  Maddi cezalar bir yana on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezası ile de yargılanma ihtimaliniz olabilir mi?

Bu sorulara verilecek cevap, hepsinin de ihtimal dahilinde olduğu şeklinde olacaktır.

Peki bu nasıl oluyor?

İşletmeniz adına matbaada bastırdığınız ya da noterde onaylattığınız faturaların kaç adet olduğu, hangi seri ve sıra numaralarına sahip olduğu bilgisi, faturanızı basan matbaa veya faturanızı onaylayan Noter tarafından Maliye’ ye bildirilmektedir.

Maliye, firmanıza ait hangi faturaların basılmış olduğunu bilmekte ve bu faturaları incelemeye ibraz edememeniz halinde, varlığı bilinen belgelerin gizlenmesi suretiyle vergi kaçırdığınız yönünde bir rapor düzenleyebilmektedir.

Örneğin;   A serisi 001 den başlayıp 500 sıra numarasında biten  beş yüz adet fatura bastırdınız.  İleri bir tarihte 301 ile 350 numaralar arası bir cilt faturanızın kaybolduğunu fark ettiniz.  Durumu önemsemeyip A/351 Nolu faturanızdan başlayarak fatura düzenlemeye devam ettiniz.

Birkaç yıl sonra vergi denetimi için defter ve belgelerinizi ibraz etmeniz istendi.

A301 – A350 numaralar arası 50 adet faturanız kaybolduğu için incelemeye ibraz edemeyeceksiniz. Bu faturaların neden incelemeye getirilmediği sorulduğunda vereceğiniz cevap doğal olarak “ O faturalarımız kaybolmuştu. Dolayısı ile hiç kullanılamadı. Biz de elimizdeki mevcut fatura numarasından devam ettik.  Zaten hiç düzenlenmemiş olduğu içinde önemsemedik” olacaktır ve yaşayacağınız sıkıntılar tam da bu aşamadan sonra başlayacaktır.

Vergi inceleme elemanı için bu faturalarınız kaybolmuş değil, vergi kaçırmak maksadıyla gizlenmiş olarak değerlendirilme ihtimali taşımaktadır.

Şayet, faturalarınızın vergi kaçırmak maksadıyla gizlenmiş olduğu yönündeki kanaat ağır basar ve incelemenin yönü vergi kaçakçılığına doğru meylederse süreç şu şekilde işleyecektir.

Öncelikle kaçırdığınız varsayılan vergi tutarı tespit edilmeye çalışılacak, düzenlediğiniz diğer faturalarda ne kadarlık bir tutara yer verildiği, yani fatura başına yaklaşık ne kadarlık bir hasılat düştüğü, işletmenin kapasitesi ve benzeri kriterler dikkate alınarak bir hesaplama yapılacaktır.

Bu hesaplama neticesinde, Gelir/Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi kaçırdığınız varsayımıyla cezalı tarhiyata muhatap olacaksınız.

Olayı biraz somutlaştırmak adına, fatura adedi başına 6.000,00 TL hasılat düştüğü, sektör ortalamasının %20 kar ile çalıştığı, dolayısı ile fatura başına 240,00 TL Gelir/ Kurumlar vergisi, 1.080,00 TL de Katma Değer Vergisi kaçırıldığı varsayımıyla Vergi Denetim Raporu düzenlendiğini düşünelim.

50 adet faturanız kaybolmuştu ve yukarıdaki tutarlar sadece bir adet fatura içindi.

Gecikme faizlerini hiç hesaba katmaz isek toplamda 66.000,00 TL vergi aslı borcunuz oluşacaktır. Dikkat edin bu sadece vergi aslı borcu. Birde buna uygulanacak vergi cezaları var.

Bir an için vergi inceleme elemanının yerine kendinizi koyun ve aşağıdaki kanun maddeleri yürürlükte iken, elli adet faturasını kaybetmiş, bu durumu vergi dairesine bildirmemiş firmanın sahibi olarak kendinize ne ceza kesilmesi gerektiğine siz karar verin.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

Madde 344 / Vergi Ziyaı Cezası

Vergi ziyaına 359 uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir bir kat olarak uygulanır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

Madde 359 / Kaçakçılık Suçları ve Cezaları

a) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;

2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,

Hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, bu fıkra hükmünün uygulanmasında gizleme olarak kabul edilir.

371 inci maddedeki pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.

 

Bazılarınız vergi aslı ve üç kat vergi ziyaı cezası ile birlikte 264.000,00 TL yi hesaplamıştır.

Bu iş ne yazık ki sadece 264.000,00 TL ödemekle bitmiyor.  Vergi Usul Kanununun Kaçakçılık Suçları ve Cezaları başlıklı 359.maddesinin “on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur” fıkrası halen yürürlükte.

Yukarıda örnek olarak anlatılan olayda, olabilecek  senaryolardan en kötü olanından bahsedilmiştir. Vergi İncelemesinde kanaat vergi kaçırdığınız şeklinde oluşmayabilir. Herhangi bir vergi kaybına neden olmadığınızda değerlendirilebilir.Üstelik, bu cezalara karşı yargı yolunu seçip cezaların iptalini talep etme hakkınızda bulunmaktadır.

Ya da en doğrusu, faturalarınızın kaybolduğunu fark ettiğinizde derhal vergi dairenize durumu haberdar eden bir dilekçe ile başvurarak 359.maddenin sondan bir önceki paragrafı “371 inci maddedeki pişmanlık şartlarına uygun olarak durumu ilgili makamlara bildirenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.”  Hükmüne dayanarak hem üç kat vergi cezası hem de adli ceza ile karşı karşıya kalma riskinden kurtulmak olurdu.

Buraya kadar olan kısımda işletmenize ait faturaların sizi nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya bırakabileceği olasılıkları üzerinde duruldu.

Peki bu riskleri bertaraf etmenin yolları yok mudur? Elbette ki vardır.

İşte size bazı tedbirler.

  • Muhafaza edebileceğinizden fazla miktarda fatura bastırmayın.
  • İlerde kullanacağınız boş fatura ciltlerinizi güvenli bir yerde saklayın. En azından işletmenizin nakit parasını muhafaza ederken gösterdiğiniz özeni gösterin.
  • Matbaada bastırdığınız faturaları teslim alırken imzaladığınız hangi seri sıra numaralı faturalar basıldığı yazılı evrakı kaybetmeyin. Sık sık fatura bastırıyorsanız bir liste yaparak takip edin.
  • Düzenlediğiniz faturaların sizde kalan suretlerini Vergi Kanunlarına göre saklama yükümlülüğünüz beş yıldır. Ancak bu belgelerin Türk Ticaret Kanunu’na göre 10 yıllık zaman aşımına tabi olduğunu bilerek muhafaza edin. Sadece beş yıllık zaman aşımı süresini dikkate alarak evrakları imha etmeniz halinde Türk Ticaret Kanunu 562.maddesi hükmünce üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezası ödeyebileceğinizi unutmayın.
  • Fatura düzenlerken sıra numarası ve tarih uyumluluğuna dikkat edin. Bu sizi usulsüzlük cezalarından korumak ve kaybolan bir fatura adedi olduğunda doğru tespit yapmanız ve gerekli makamlara doğru ve anlaşılır bilgi vermeniz açısından son derece önemlidir.
  • Faturaları personeliniz düzenliyor ise boş fatura ciltlerini personelinize zimmetle teslim edin.
  • Adres değişimi, unvan veya logo değişimi gibi nedenlerle kullanmadığınız fatura ciltlerinizi saklamayın. Bu fatura ciltlerini Vergi Dairenize götürerek imha ettirin ve imha tutanağını en az on yıl boyunca saklayın.
  • Yangın, su baskını, deprem gibi mücbir sebeplerle bir şekilde zayi olan faturalarınız için itfaiye, belediye veya olayla ilişkili devlet kurumundan zayi olan faturalarınız için detaylı bilgilerin bulunduğu bir tutanak hazırlatın, mahkemeden zayi belgesi talep edin ve bu evraklarla birlikte vergi dairenize başvurun.
  • Mücbir sebepler haricinde, kaybolan faturalarınız için olayın nasıl tespit edildiği, kaybolmaya nasıl bir olayın sebep olduğu (işyerinin taşınması, işyerinde tadilat vb) hakkında işletme içinde yetkililerin ve olaya tanık olanların imzalayacağı bir tutanak düzenleyin, gazeteye seri sıra numaraları asıl, suret adet gibi bilgileri içeren ilan verin, Asliye Ticaret Mahkemesinden zayi belgesi talep edin ve bu evraklarla birlikte vergi dairenize başvurun.
  • Faturalarınız şayet çalınmış ise karakol da bunu tutanak altına aldırtın. Asliye Ticaret Mahkemesinden zayi belgesi talep edin ve bu evraklarla birlikte vergi dairenize başvurun.

 

Şayet bütün bu risklere karşı köklü bir çözüm düşünüyorsanız e-fatura ya geçmeniz en doğrusu olacaktır.

Bu yazının hazırlanmasındaki esas amaç, işletme sahiplerinin olayın farkına varmalarını sağlamak ve alacakları bazı tedbirlerle riski minimize etmelerine yardımcı olmaktır.  Bu sebeple mevzuat ve yargı kararları gibi konunun uzmanlarını ilgilendirecek bilgi kullanımından elden geldiği ölçüde kaçınılmaya çalışılmıştır.

malidenge a.ş. / abk /04-2018

2018-10-10T07:36:57+00:00